30 ROCZNICA ŚMIERCI PROFESORA MARIANA MAZURA

Mija 30 lat od śmierci profesora Mariana Mazura. Ten wybitny interdyscyplinarny naukowiec i wynalazca – twórca polskiej szkoły cybernetycznej, przyczynił się do rozwoju wielu dziedzin nauki, a stworzone przez niego genialne teorie naukowe, przede wszystkim jakościowa teoria informacji i teoria systemów autonomicznych, które wyprzedziły epokę jego życia uznane i docenione za granicą, w Polsce „przebijają się” z ogromnym trudem. Przerażający jest opór starszych humanistów, głównie psychologów, zasiadających w różnych gremiach naukowych, który nie ustaje, chociaż minęło już 30 lat od śmierci profesora.

W latach 1985-1988 naprawdę życzliwi mi dziennikarze radzili: „niech pani w swoich tekstach nie powołuje się na M. Mazura i nie wymienia jego nazwiska, bo to nie jest dobrze widziane przez naukowców humanistów”. Nie posłuchałam ich, nie przez przekorę, ale z obowiązku mówienia prawdy, a zasada ta winna obowiązywać wszystkich naukowców.

Intuicyjnie przeczuwam i głęboko wierzę, że jeszcze za mojego życia nadejdzie uzasadniona fascynacja dorobkiem M. Mazura, która ogarnęła mnie ponad 30 lat temu, i odczuję satysfakcję, że choć trochę przyczyniłam się do tego, ponieważ od 1985 roku wytrwale promuję Jego dorobek i opracowuję na jego bazie koncepcje własne, na przykład koncepcję potrzeb sterowniczych człowieka ujawniającą wszystkie potrzeby człowieka wynikające z występujących w nim funkcji przedstawionych przez M. Mazura w teorii systemu autonomicznego, których nie zawsze jesteśmy świadomi, czy koncepcję przystosowania zawodowego, z której wynika, że przystosowanie u każdego człowieka jest procesem zindywidualizowanym ze względu na wartości jego właściwości sterowniczych, tzn. właściwości niezależnych od docierających do niego oddziaływań. Setki przeprowadzonych badań potwierdziły słuszność formułowanych hipotez w ponad 80%, w wielu badaniach były one weryfikowane w 100%.

Profesor Mazur w udzielonym wywiadzie wymienił tylko jedno, bardzo dla niego dotkliwe rozczarowanie, związane z pracą naukową. Powiedział: „przez lata sądziłem naiwnie, że gdy jest źle, to wystarczy wskazać dlaczego jest źle i co trzeba robić, żeby było dobrze. Przeceniłem skuteczność oddziaływania nauki. Co mnie jeszcze bardziej utwierdza o konieczności jej uprawiania”. Jeśli miałabym wypowiedź M. Mazura uzupełnić własną opinią, dodałabym: „przez lata sądziłam naiwnie, że większość naukowców sprzyja procesom rozwojowym w nauce, a żaden nie jest wobec nich w jawnej opozycji. Utwierdza mnie to w przekonaniu, by grupę osób nazywanych pracownikami naukowymi bez względu na ich stopnie i tytuły naukowe, zredukować do grona  NAUKOWCÓW”.

Prof. dr hab. inż. Jerzy Lechowski w 1987 roku stwierdził, że:

• „W działalności naukowej prof. Mariana Mazura rozległa wiedza i niezwykle szeroki horyzont intelektualny łączą się z wybitnymi uzdolnieniami twórczymi, śmiałością i oryginalnością koncepcji, przy rygorystycznej ścisłości rozumowań i aparatury pojęciowej”.
• „Prof. M. Mazur był człowiekiem niezwykle pogodnym i życzliwym, stwarzał wokół siebie zawsze przyjazną atmosferę, szczególnie dla młodej kadry naukowej, w której chciało się żyć i tworzyć. Nie był on jednak przez wszystkich właściwie doceniany, ale jak wiadomo z historii nigdy współcześni nie doceniali swoich geniuszy”.
• „Stworzone teorie i dokonania prof. Mariana Mazura zyskają wkrótce powszechne uznanie, tak jak teoria M. Kopernika czy A. Einsteina”.

Powyższy tekst – jako prolog, jest zamieszczony w artykule: J. Wilsz, Poglądy profesora Mariana Mazura na temat edukacji w kontekście teorii systemów autonomicznych, [w:] Kształcenie zawodowe: pedagogika i psychologia, nr XV, red. T. Lewowicki, J. Wilsz, I. Ziaziun i N. Nyczkało, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa – Kijów 2013. Artykuł ten znajduje się w linku publikacje do pobrania nr 37.